"İyi" den "Mükemmel" Şirkete..

Jim Collins tarafından 2002 senesinde yazılan "Good to Great" aslında çok kapsamlı bir araştırmaya dayanıyor. 1990 larda Tom Peters tarafından yazılan “In Search of Excellence” benzeri bir çalışma. Jim Collins ve birlikte çalıştığı ekip arkadaşları, belirledikleri kriterler doğrultusunda Mükemmel olduğunu düşündükleri 11 Amerikan firmasında yaptıkları detaylı araştırmanın sonuçlarını çok akıcı bir dille paylaşmışlar.

Abbott, Circuit City, Gilette, Kroger ve Wells Fargo bu araştırmaya konu olan şirketlerden bazıları.

Jim Collins ve ekip arkadaşlarının bu çalışmada hedefledikleri, mükemmel şirketlerin temel özellikleri nelerdir ve iyi bir şirket nasıl mükemmel bir şirket haline gelebilir bunu bulmak.

Çalışmaya göre Mükemmel şirketler 3 temel disipline sahipler:

Disiplinli İnsanlar

Disiplinli Düşünce

Disiplinli eylemler

Bu sıralamada insanların birinci sırada yer alması tesadüf değil. Collins Mükemmel Şirketlerde liderin çok önemli bir faktör olduğunu ve bu şirketlerin tamamında 5. Düzey Liderler olduğunu söylüyor. Birinci ve en önemli faktör insan. John Maxwell'in dediği gibi şirketler için başarının belirleyicisi ve bu konudaki en önemli etken Liderin kendisi.

1. Düzey Yönetici: Yeteneği, bilgisi, becerisi ve çalışma ortamına uyum sağlayan karakteriyle üretken katkılarda bulunur.

2. Düzey Yönetici: Ekip olarak hedeflerine varılmasını sağlamak amacıyla bireysel yeteneklerini sürece katar ve ekipteki diğer üyelerle uyum içerisinde çalışır.

3. Düzey Yönetici: Önceden belirlenmiş hedeflere varmak için insanları ve kaynakları etkin biçimde organize ederek yönlendirir.

4. Düzey Yönetici: Açıkça ifade edilmiş zorlu bir vizyona bağlıdır ve kararlılıkla o vizyonu izler. Var olandan daha yüksek standartlara ulaşmak için herkesi teşvik eder.

5. Düzey Yönetici: Kişisel planda alçak gönüllülük ile mesleki planda sarsılmaz bir iradenin karışımı sayesinde kalıcı bir mükemmellik hali sağlar.

Beşinci düzey liderler, egolarının ihtiyaçlarını bireysel anlamda değil, daha geniş bir alana kanalize edip mükemmel bir şirket inşa ederek karşılıyorlar. Bu onların egolarının olmadığı anlamına gelmiyor. Tersine inanılmaz ölçüde hırslılar. Ama bu hırs, bireysel bir hırs değil, öncelikle kurumsal bir hırs. Beşinci düzey liderler şirketlerini mükemmel bir şirket haline getirmek için gerekirse fabrikalarını da satabilir, öz kardeşlerini de işten kovabilirler.

Collins’ in yaptığı araştırmada, Şirketin iyiden mükemmele dönüşmesi için dışarıdan birinin gelip ortalığı iyice bir sarsması gerekir düşüncesi, eldeki verilerle doğrulanmıyor. Tersine dışarıdan gelen yöneticinin iyiden mükemmele kalıcı bir dönüşümle olan bağlantısı negatif. Yapılan araştırmada 11 şirketin 10 tanesinin CEO ları şirket içerisinde gelmiş.

Yaptıkları araştırmada Collins ve ekibinin disiplinli insanlar ile ilgili tespit ettikleri ikinci bulgu,

“önce kim …… sonra ne”

“Bu otobüsü nereye süreceğimi tam olarak bilmiyorum. Ama şundan eminim: Eğer otobüse doğru insanları bindirip, yanlış insanları indirip, herkesi oturması gereken yere oturtabilirsek, o zaman otobüsü mükemmel bir yere doğru nasıl götüreceğimizi saptayabiliriz. “

Mükemmel şirketleri yaratanlar, mükemmel şirketlerin önündeki en önemli engelin piyasalar, teknoloji, rekabet veya şirketin ürünleri olmadığını bilirler. Mükemmel şirket için bunların hepsinin ötesinde bir şey gerekir: yeterli sayıda doğru insanı işe olma ve onları bünyede tutma yetisi.

“Başarılı insanları yüreklendirmenin tek yolu, başarısız insanları onların sırtına yüklememektir.”

Mükemmel şirketler, doğru insanı belirlerken eğitiminden, pratik becerilerinden, uzmanlık alanlarından ve iş tecrübelerinden ziyade kişilik özelliklerine bakıyorlar. Bu eğitim yada uzmanlaşmanın önemsiz olduğu anlamına gelmiyor. Onlara göre bu tür şeyler öğrenilebilir şeylerdir. Oysa kişilik, iş ahlakı, zeka, taahhütlerine ve değerlerine bağlılık daha köklü özelliklerdir.

Kitap çok uzun yıllar süren çok titiz ve gerçekten çok kapsamlı bir çalışmanın sonucu. Amerika'da zamanının en çok satan iş kitabı olmasına şaşırmamak gerekir.